Kom maar op met dat voorjaar

De zon komt langzaam de tuin weer in. Opeens gaan we van -10 naar +15. En dat zie je, dat voel je en dat ruik je. Het voorjaar komt eraan. Het is dan ook heel verleidelijk om alles nu al te willen opruimen aan blad en takjes en de planten te willen kortwieken voor een nieuw jaar. Maar het kan nog flink gaan vriezen, dus ik laat alles nog even voor wat het is.

Maar wat wel kan is even lekker met mijn snuit in de zon. Dus ik heb het bankje schoongemaakt en mijn kleine citroenboom alvast in de zon gezet, samen met wat violen die de kou van vorige week goed overleeft hebben.

We hoeven nog even niets in de tuin, behalve genieten van wat gaat komen. Met een kop thee, op het bankje.


Kris Kras fietstocht door Nobelhorst, Oosterwold en Vogelhorst.

170 deelnemers, 18 initiatieven en ondernemers en het was bijna helemaal droog. Het was een geweldige dag, georganiseerd door stichting Art Culture en gemeente Almere. Mensen vonden de Stekjesruiltafel erg leuk. En de zakjes met goudsbloemenzaad vinden vast de weg wel naar menige tuin. Dankjewel Muriël En het was leuk om Bastiaan en Sam weer te zien.

En voor alle geïnteresseerden: volg de Tuinkamer van Almere op Facebook om te zien wat er op de Stekjesruiltafel staat.👍

Hazelnoten

Noten zijn goede voeding. Maar ze zijn duur en komen meestal uit het buitenland. Terwijl veel soorten het hier in Nederland goed doen.

Ik woon zelf in een gebied waar in de prehistorie jagers/verzamelaars woonden, waarvan nu veel etensresten gevonden zijn. Zoals hazelnoten… daar kwamen ook wilde varkens op af en dat zorgde voor het benodigde vlees en samen met noten en bessen en vis voor hoogwaardige voeding.

Dus het wordt tijd dat we meer noten in onze (moes)tuinen zetten. Niet om varkens te lokken, maar om zelf te eten. 😀 Gelukkig neemt de aanleg van voedselbossen een vlucht. Daar zullen ook veel noten komen. Maar we kunnen ze zelf op kleine schaal ook planten.

In mijn eigen moestuin staan 5 hazelnoten, twee verschillende rassen. Ze staan er nu 3 jaar. En echt veel noten had ik er nog niet van. Dus ik ben op zoek gegaan naar goede informatie over het telen van hazelnoten. En die vond ik bij de WUR, uit 1988.

Ik bleek het niet helemaal goed te doen. Hazelnoten moeten gesnoeid worden, op een toch wat specifieke manier, om ze tot extra vruchten te stimuleren. Dus in september na de oogst flink de schaar in de struiken gezet. En dat lijkt goed te gaan; de struiken zitten vol met nootjes.

Lees dus vooral dit document en plaats eens een of twee hazelnoten in je tuin.

🤩


Rosa New Dawn blijft mijn favoriet.

Ik heb verschillende soorten rozen in allerlei kleuren roze, roze/geel en geel. En ze doen het allemaal goed. Maar Rosa New Dawn blijft toch de fijnste van allen. Zachtroze bloemen met een zachtgeel hartje, die de hommels lokken. Ze groeit hard en bedekt de hele bovenkant van 10 meter schutting in 4 jaar. Ze geeft een waterval aan bloemen en in augustus komt ze met een tweede bloei. Ondanks dat ze mijn huid opentrekt met haar doornen, hou ik haar wel in toom, want ze zijn steekt haar uitlopers naar alle kanten. Maar de bloemen en de blije hommels maken alles goed.

Paprika- en rode koolplantjes zoeken meer ruimte!

De plantjes willen nu wel graag allemaal een grotere pot om hun wortels wat ruimte te geven. Kom je er eentje halen?

Ook staan er nog een paar mooie stekjes van vaste bloeiende planten. Geef ze een fijn plekje in je tuin.

Plantjes op de Stekjesruiltafel
Stekjesruiltafel, Marie Curielaan 77 Nobelhorst.

Vogelvriendelijke dilemma’s opgelost.

Er staat een lekkere stevige vlinderstruik in de tuin, die de hele winter beschutting geeft aan de vogels. Tot aan maart kwetteren er mussen, koolmezen en vinkjes en eten ze daar de zaadjes, die ze uit de voedersilo plukken. Dan onderzoeken de vogels of de vogelhuisjes interessant zijn. En ja hoor, vorig jaar nestelden de mussen. Ze hebben er een fijne plek om vanuit de vlinderstruik zo naar het huisje te vliegen. Maar dan moet de vlinderstruik gesnoeid worden. Waardoor hun aanvliegroute opeens niet meer optimaal is. De bescherming is weg. Het voelde een beetje als verraad: kies je een mooie woonomgeving uit, trekt de eigenaar de hele omgeving ondersteboven…

Dus óf de vlinderstruik moet maar gewoon doorgroeien, maar dan stopt de struik met bloemen geven, die de vlinders nodig hebben. Of we moeten iets anders plaatsen.

Aan de zijkant naast de schutting staat een appelboompje. Te dicht tegen het hek en met weinig mogelijkheden om fijn in de zon te groeien.

Als we die nu eens naast de vlinderstruik plaatsen?

De vorst is uit de grond, dus we wagen het er op: boompje uitgeschept en in een nieuw plantgat gezet. Hopelijk redt hij het met een beetje zorg en genoeg water om komend seizoen goed aan te slaan.  Dan hebben de vogels een nieuwe plek als aanvliegroute.

Winterklaar.

WP_20161022_12_25_47_Pro

Langzaamaan komt het werk in de tuin tot rust. Er staat nog wel wat groente, maar we hebben expres dit eerste jaar niet teveel koolsoorten en andere hongerlappen in de tuin gezet. Ik weet niet wat de vorige huurder met de grond heeft gedaan en ik heb het gevoel dat de grond wat rust en herstel kan gebruiken.

De grond, die afgedekt is met karton en stro blijkt onder deze laag verbazingwekkend rul te zijn. Waar ik op andere stukken onbedekte grond met moeite een gat kan maken vanwege de droogte, is de bedekte grond zacht en toegankelijk. Ik ben heel benieuwd hoe de grond eruit ziet als het voorjaar aanbreekt.

Op andere stukken heb ik grondverbeteraars ingezaaid. Heel spannend, want die planten maken vooral erg graag nieuw zaad, dus hier hebben we nog wel een paar jaar “plezier ” van. Maar er staat inderdaad geen verder ongewenst groen op hetzelfde stuk. Dus voor dat doel werkte het goed. Nu nog wachten op een paar graden vorst zodat de planten pruttig worden en door de grond gewerkt kunnen worden. En vriest het niet? Dan is het goede composthoopvuller, ondanks de zaden.

En daarnaast heb ik een stuk grond kaal gemaakt, puur om te zien wat het verschil is met de rest van de grond volgend voorjaar.

Eerdaags ga ik nog een keer door de tuin om restanten planten op te ruimen, en dan is dat voorlopig het laatste wat we doen. De tuin is winterklaar.

Maar er zijn altijd plannen leggen we het hoofdpad opnieuw en maken we een koude bak voor het voorjaar. Maar dat zijn klusjes waar we de hele winter tijd voor hebben. En dan nadenken over een nieuw schuurtje en een afdakje… eigenlijk is er nog genoeg te doen deze winter. De tuin winterklaar is dus niet echt aan de orde. 😉

In de tussentijd begint het hele proces weer opnieuw: zaden, aardappels en uien uitzoeken en bestellen. Een nieuw tuinplan voor 2017 maken.  En weer blij vooruit kijken naar het nieuwe tuin seizoen. Laat de winter maar komen.

 

 

Moestuin, romantisch? Of een wedstrijd?

Nu het tuinseizoen weer begonnen is staan bladen en social media vol met (moes)tuin items. Mijn beeldscherm wordt gevuld met jong groen van de mooiste zaailingen en plantjes en zij die een kas hebben, oogsten al de eerste sla en radijsjes.
Wie heeft de eerste zaailingen, wie heeft de eerste plantjes? Wie kan het eerste oogsten en bij wie ziet de tuin er het weelderigst uit? Je moet bijna wel een professionele teler zijn, als je erbij wilt horen.

Inclusieve tuin in Appeltern
Inclusieve tuin in Appeltern

Pittoreske buurtmoestuinen, waarin buren samenwerken aan een eetbaar plaatsje groen tussen de huizen en waar jong en oud gezellig samen komen om te oogsten en te feesten. Volkstuincomplexen waar het een drukte van belang is met jonge mensen, die allemaal hun grond bewerken zodat hun kinderen fijn doperwtjes kunnen oogsten en worteltjes rechtstreeks uit de grond kunnen eten. De romantiek van het tuinieren is op papier en beeldscherm groter dan in werkelijkheid. De meeste mensen moeten het doen met hun eigen tuintje of balkon en leuk samen tuinieren, tja, je hebt de buren amper gezien in de buurtmoestuin afgelopen jaar. De volkstuin blijkt een rommelige hoeveelheid schuurtjes en kasjes en je ziet er alleen oude mannen lopen.

De AH moestuintjes staan bij veel mensen te verpieteren in de vensterbank, omdat je geen idee heeft wat je ermee moet doen nadat de zaadjes ontkiemd zijn. Vensterbanken vol bakjes en als alles opkomt in huis, dan blijkt dat er buiten eigenlijk net iets te weinig plek is voor al die ruimte eisende groenten.  Als je de jonge groenten gezellig in potten op je terras zet, blijken die potten elke dag om water te vragen, ook als je een weekendje weg wilt. Terug van een paar dagen Texel blijken de planten in de felle voorjaarszon met een beetje nachtvorst als verlepte oudjes in de potten te hangen. Op vakantie moet de oppas niet alleen op de katten letten maar ook op de tientallen potten op het balkon, die na een paar buien en winderige dagen in juni, opeens allemaal door elkaar groeien en omgewaaid zijn.

Zelf heb ik geleerd dat alles valt en staat met de tijd die je eraan uit wilt trekken en de ruimte die je hebt.

Een mooie kruidenbak of een paar potten met een groente die je lekker vindt, is vaak al meer dan voldoende. Die vinden altijd wel een plekje. En neem iets wat je kunt beheersen. Een tomatenplant met je eigen geteelde zoete tomaatjes is geweldig, maar vereist een hoop zorg, de juiste plek, beschutting en een hoop vocht rondom de voeten en niet op het blad. Nou, ga daar maar aan staan op je balkon of in je tuin op het noordoosten. En dat geldt ook voor komkommer, meloen etc. Leuke planten, maar eigenlijk moet je er een kasje voor hebben. Dus neem planten die tegen een stootje kunnen. Koolrabi en gekleurde snijbiet, veldsla en tuinkers, je kunt er weinig fout aan doen, zolang ze maar genoeg water krijgen.

Natuurlijk moet je alles gewoon proberen, maar bedenk wat je deze zomer wilt doen? Want wie de hele maand augustus lekker op pad is, kan beter groenteplantjes kopen die je in juni en juli al kan oogsten, zoals sla en radijs, spinazie etc. En heb je geen oppas voor de planten? Neem geen moeilijke planten die snel last hebben van te weinig verzorging omdat allerlei insecten ze ook lekker vinden of omdat ze bij een beetje tocht of kou al het loodje leggen.

En mislukt het? Het seizoen is lang genoeg voor de meeste groenten om het nog eens te proberen.  Een paar aardbeienplanten in een bak en een paar tenen knoflook in een pot geven al heel wat voldoening met alleen wat water geven. Je eigen oogst is geweldig. Maar het moet wel leuk blijven.

pompoen en bleekselderij
pompoen en bleekselderij, de een wordt meters lang en de ander vraagt speciale verzorging en aandacht.

 

 

Terugkijken en vooruit zien.

oorspronkelijk bericht: 16 oktober 2015

Terwijl het buiten een beetje somber en donker is zo rond 8.00 uur, zie ik de tuin van het volgend jaar al.

Om tuinplannen te maken voor volgend jaar moet ik eerst terug kijken naar het afgelopen jaar. Er is veel gebeurd. De tuin werd steeds groener; de eenjarigen hebben de tuin in de zomer van 2015 aangekleed en opgevrolijkt. Het Klaprozenfeest was hiervan het mooiste voorbeeld. De vaste plantenstekjes uit het vorige huis vonden meestal hun plekje wel prettig en werden echte planten. De nieuwe planten hadden het soms moeilijk, maar als ze het eenmaal doen zijn ze een belofte voor de komende jaren. De klei is een zware bodem om mee te beginnen, maar als de planten eenmaal aanslaan hebben ze de beste voedingsbodem die er is.

Bijna alles groeide naar volle tevredenheid. Soms zo geweldig dat andere planten direct overwoekerd raakten. Dus er moet nog flink ingegrepen worden op sommige plekken. De Oost-Indische Kers is bijvoorbeeld meterslang met dikke ranken vol blad en bloemen, zodat de bodembedekkers eronder het toch iets minder leuk vonden. Ok, wijze les, die wildgroeier zetten we daar volgend jaar niet weer. Terwijl de Druif eigenlijk een beetje staat te kwijnen in een hoekje met teveel zandgrond. Het lijkt iets beter te gaan, maar hij mag wel betere grond hebben. En de Vlinderstruik is ook wel erg enthousiast: meer dan 2 meter in 1 jaar…

De muren en de hekken zijn echter nog steeds erg goed zichtbaar en maken een harde indruk langs het groen. Dus daar ga ik komend jaar verder mee aan de slag.

Zo zijn er wel honderd kleine afwegingen op mijn 40  m2 tuingrond waar ik iets mee wil. En dat ben ik nu allemaal in lijstjes aan het zetten: welke maand doe ik wat? En hoe wil ik het volgend jaar? En welke materialen gebruik ik daarbij? Het is handig om bij de acties op mijn lijstje meteen prijsindicaties te zetten? Wat kost het mij om het zo te krijgen? Zo krijg ik inzicht in welke acties passen qua werk en geld bij welke periode?

Ik probeer alles zo low budget mogelijk te doen. Maar voor sommige ideeën kun je beter de basis meteen goed leggen, zodat je er later geen last van krijgt. (door schade en schande wordt men wijs 🙂 )

Zo wil ik een Bamboe heg langs een muur. Maar dan moet er wel goede bescherming voor de rest van de omgeving komen: dikke randen plastic waar de wortels van de Bamboe niet doorheen kunnen lopen. Dus dat is een investering die er wel weer uit komt.

Op een andere plek is de grond te zanderig en te los waardoor het wegspoelt. Dus daar komt de stevige Klimop te staan, die het overal wel naar zijn zin heeft. Daarmee komt er een flink wortelgestel op die grond die de boel netjes op zijn plek houdt. Hopelijk geen verzakkingen meer en geen kosten.

En verder laat ik de tuin zoveel mogelijk tot rust komen. De vaste Zonnebloem is de enige echte grote verplaatsing. Die had ik heel suf gezellig naast het pad gezet, zodat we er nu bijna niet meer door kunnen. Dus die moet echt ergens anders heen. Op de plek van de Helianthus komen nu de Pioenrozen.

De grond wordt zoveel mogelijk met blad en groenafval van afstervende eenjarigen bedekt om eventuele vorstschade te voorkomen.

Ik kijk tevreden terug en ik vind in de tuin mijn energie om er volgend jaar een nog mooier paradijsje van te maken.

 

 

Gezonde planten helpen elkaar een handje.

Nu de dagen steeds korter worden en in mijn moestuintje de grond eindelijk de verdiende rust krijgt, ben ik al bezig met de zaaiplannen voor 2016. Ik probeer groente en fruit te kweken wat in de winkels duur is of niet zo lekker als uit de eigen tuin. Of gewoon omdat het leuke groente is. Sla is bijvoorbeeld veel lekkerder uit de eigen tuin. Terwijl de verschillende bessen supergezond zijn, maar ook behoorlijk prijzig, zelfs als er overvloed van is in de oogsttijd. En mijn Peruaanse Aardpeer koester ik als een kleinood, omdat hij lekker is en weinig voorkomt.

Maar om al die planten zo gezond mogelijk te laten groeien, maak ik gebruik van de plantcombinatie lijsten die op het internet te vinden zijn. Er zijn verschillende, de ene nog uitgebreider dan de ander. In de basis zijn ze wel hetzelfde.

Geen idee of het ook wetenschappelijk bewezen is, maar ik geloof in de samenhang tussen verschillende planten. De stoffen van de ene plant houden de aaltjes uit de buurt van de wortels van de andere plant. De geur van sommige planten verleiden rupsen, zodat ze weg blijven bij de kolen

Zo versterken de planten elkaar en groeien ze in harmonie naast elkaar. Ik geloof niet in monocultuur, hele rijen van dezelfde soort naast elkaar, waardoor ze vatbaar worden voor ziekten. Ik gebruik nooit gif. Door planten te combineren heb ik weinig groenten verloren in de tuin aan ziekten en insectenplagen.

De bijgevoegde lijsten met plantinvloeden en plantcombinaties vond ik vooral in de wereld van de permacultuur, maar ook de wat meer conservatieve telers bevestigen de plantinvloeden. Deze lijsten heb ik dus niet zelf gemaakt, maar de makers hebben ze vrij gegeven voor verspreiding mits dit met respect gebeurt en de inhoud ervan niet zomaar wordt gewijzigd, terwijl hun naam erbij staat.

Hopelijk heb je net zoveel plezier van de plantenlijsten als ik. Laat je weten welke combinaties een succes waren?

plantencombinatielijst

Plantinvloeden